Kritikujući Norvežane zbog njihove svijesti o nadmoćnosti koja direktno proističe iz potčinjavanja imigrantskog sloja mahom porijeklom iz Afrike, pripovjedač ujedno kritikuje i vrijednosti liberalnog kapitalizma: jurnjavu za profitom, efikasnošću koja na kraju skončava u eksploataciji marginalnih grupa i sveopštoj dehumanizaciji.

Darko Topalović

Bekim Sejranović Tvoj sin, Huckleberry Finn (Booka 2015)

Sejranovićev roman Tvoj sin, Huckleberry Finn funkcioniše kao skup priča čiji sjedinjujući faktor jeste pripovjedač u prvom licu, koji je ujedno i protagonist. Nepouzdanost pripovijedanja kao problem koji se pri ovakvoj postavci romana neumitno otvara je nešto što i sam pripovjedač priznaje. Za većinu priča koje pripovijeda zajednički imenilac jeste rijeka Sava, budući da je pripovjedač zaljubljenik u plovidbu i život na rijeci. Roman je koncipiran tako da vrijeme pripovijedanja predstavljaju dani potrage za ocem pripovjedača, oboljelim od raka, koji se nije vratio sa noćnog ribolova, a koji je tog ljeta zajedno sa Crncem pravio društvo pripovjedaču na brodu. Sve ostalo jeste ono što je ′između′, što pripada prošlosti i ono o čemu se pripovijeda: ′neuspjelo′ putovanje Savom i Dunavom do Crnog mora, u pratnji Japanca Mokua i Norvežanina Pitera, život na rijeci, pripovjedačevo odrastanje u Brčkom i Rijeci, odlazak u Norvešku, propali brakovi, neprežaljene ljubavi, narkomanski problemi. Pripovjedač, budući i sam pisac, pripovijeda na gotovo sternovski način i o umjetnosti, knjigama, pisanju, savremenoj civilizaciji i načinu života; jednostavnim stilom dolazi do dubine misli, predočavajući svoju životnu filozofiju, najčešće razvijanu kroz metaforu o riječnom toku kao toku vremena i kapetanu brodakoji pokušava da se održi na toj rijeci. Ovakva stroga podjela na vrijeme pripovijedanja i vrijeme o kojem se pripovijeda nije uvijek sprovedena do kraja odnosno ne postoji čvrsta granica koja ih razdvaja, najprije usljed njihove isprepletanosti, ali i zbog toga što je pripovjedač tokom traganja za ocem pod uticajem droga, pri čemu se sam pojam vremena razliva i gubi.

Granica koja je u ovom romanu problematizovana i dovedena u pitanje jeste granica između stvarnosti (stvarnog života) i fikcije, i to na više nivoa. Intertekstualna referenca u naslovu priziva u tekst Tvejnov roman Pustolovine Haklberija Fina, i pored toga što otvara niz tema koje odjekuju u prostoru između Tvejnovog i Sejranovićevog romana, otkriva i pripovjedačevu sklonost ka identifikovanju sa fiktivnim, književnim likovima, i preuzimanju njihovih obrazaca ponašanja, pogleda na svijet itd. Pri čitanju koristi narkotike, što mu olakšava identifikaciju sa pročitanim, ali i van toga, uzimanje narkotika omogućava mu da granicu između stvarnosti i  fikcije relativizuje i oslabi.

Prizivanje Haklberija Fina nužno otvara temu odlaska van civilizacije i otkrivanje pogrešnih konstrukcija koje joj leže u osnovi: kod Haklberija je u pitanju spoznaja pogrešnosti rasizma u Americi, a u Sejranovićevom romanu je prisutno raskrinkavanje izrabljivanja imigrantskog sloja u Norveškoj, što funkconiše kao otvorena društvena kritika. Kritikujući Norvežane zbog njihove svijesti o nadmoćnosti koja direktno proističe iz potčinjavanja imigrantskog sloja mahom porijeklom iz Afrike, pripovjedač ujedno kritikuje i vrijednosti liberalnog kapitalizma: jurnjavu za profitom, efikasnošću koja na kraju skončava u eksploataciji marginalnih grupa i sveopštoj dehumanizaciji. Povratak na rijeku, za pripovjedača predstavlja donekle bijeg od savremene civilizacije, odnosno odlazak na njen obod ne bi li se njene vrijednosti promislile, preispitale, dok, s druge strane, uživanje droga predstavlja bijeg od stvarnosti. Ako ne potpuni bijeg, onda bar ublažavanje težine stvarnosti, što je predočeno u pojačanom drogiranju pri intuitivnoj spoznaji da mu je otac mrtav. Takođe, identifikacija sa likom Haklberija Fina za pripovjedača znači preuzimanje uloge nekoga ko više nije sin. Usljed uzajamnosti odnosa, gubitak oca nepobitno predstavlja prestanak uloge sina; sin koji više nije sin i koji na pitanje kamo dalje, nema odgovor.

Poroznost granice između stvarnosti i fikcije dodatno je potcrtana oblijem autobiografskih dijelova inkorporiranih u roman. Zapravo, nemoguće je uspostaviti granicu između onog što je autobiografsko i onog što nije. Na taj problem pripovjedač se osvrće u jednom od metapoetskih momenata u tekstu:„ I ako ste dok slušate ili čitate neku pripovijest poput mnogih danas opsjednuti time je li riječ o istinitim događajima, osjećanjima i riječima, morate shvatiti da istinitost nije stvar onoga tko pripovijeda, već onoga tko sluša, odnosno čita. Meni je svejedno, ne pravim razliku između života i fikcije. ′Ča je život, vengo fantažija…?′ I što su priče nego fragmenti naših života podastrti na stranicama knjige?‟

Sva naratološka predostrožnost pada u vodu kada se opozicija istina/laž prestane direktno primjenjivati na opoziciju stvarno/fikcionalno. U takvom slučaju, jedino što postaje bitno jeste sama priča, koja čini da stvari dobiju smisao, značenje i povezanost, kao i sam čin i umijeće pričanja priče, čiju glorifikaciju predstavlja  Sejranovićev roman u cjelini.

Svježina humora koja funkcioniše od nivoa dječijih fora do ironijsko-sarkastičnih komentara, izvanredno umijeće pripovijedanja koje ostvaruje efekat neposrednosti, čine ovaj roman živim, a Sejranovića svrstavaju među talentovanije pisce savremenog književnog stvaralaštva u regionu.