Fluentnost identiteta može se dovesti i u vezu s kompleksnim odnosom naratora/glavnog lika/autora, i šire, odnosom između realnosti i fikcije. Sam autor navodi: ,,Kao da istovremeno živim u različitim svjetovima i nikako da otkrijem koji od njih je ,,pravi”. Koji od tih dvojnika sam stvarni Ja. Ponekad se pitam postojim li uopće osim na stranicama vlastitih knjiga.”

Bekim Serjanović, Dnevnik jednog nomada (Booka 2017)

Novi roman Bekima Sejranovića Dnevnik jednog nomada žanrovski je polivalentan – predstavlja spoj dnevnika, putopisa, memora i osvrta na književna dela. Autor čitaoce i čitateljke upoznaje sa strukturom dela već na samom početku, ujedno nagoveštavajući teme kojima će se u romanu baviti: ,,on je produkt tri radnje kojima bih ukratko mogao opisati ono od čega se sastoji moje bivstvovanje: čitam, skitam, ponekad nešto zapišem.”

Pratimo život glavnog junaka, kako narator naglašava, samog Sejranovića, koji se odvija na relaciji Norveška – teritorije bivše Jugoslavije. Glavni junak neprestano putuje, kako zbog poslovnih obaveza – kao pisac koji odlazi na kjiževne festivale i kao prevodilac norveškog jezika – tako i zbog privatnih razloga – ima dve kćerke iz dva bivša braka, jednu u Norveškoj, drugu u Sloveniji.

Na početku dela, glavni junak, poput likova iz romana Bukovskog, vodi hedonistički bezbrižan život, da bi ga autor, kasnije, produbio kao osetljivog, dubokomislećeg muškarca srednjih godina koji pati od bipolarnog poremećaja. Ove dve strane protagoniste smenjuju se i dopunjuju, prikazujući glavnog junaka suštinski kao pomalo izgubljenog, tužnog, analitičnog pojedinca koji je mnogo toga preživeo, te sa svim tim pokušava nekako da izađe na kraj. Međutim, autor ima mnogo više britkosti i oštrine kada prikazuje tu ,,mračnu”, ,,mačo” stranu svog protagoniste, u odnosu na ovu drugu. Uopšte, jedna od zamerki ovom romanu upavo je nedostatak oštrine, prevelika popustljivost. Ona se pogotovo otkriva u ,,književnim kritikama”, kako ih naziva autor, odnosno u razmišljanjima o delima koje protagonista čita. Sva dela koja navodi ako nisu izuzetna, onda su barem odlična, pogotovo ako se odnose na pisce s teritorije nekadašnje Jugoslavije. Opšte razumevanje prenosi se i na politički segment romana. Možda je malo oštriji autorov stav prema Norveškoj, odnosno odnosima Zapada i Istoka, položaju emigranata u Evropi, posebno ako su oni muslimanske veroispivesti. Ova aktuelna dešavanja autor posmatra kritički, ogolivši nimalo lak položaj doseljenika, kao i licemernost zemalja Zapadne Evrope. S druge strane, o odnosima na prostorima bivše Jugoslavije govori suzdržano, najviše se osvrćući na problem pojedinca koji pokušava ,,da živi i pusti druge da žive.” Selektivno je popustljiv i kada je reč o muško-ženskim odnosima, jer zaključuje kako nije lako ni jednima ni drugima. Iako ipak opširnije analizira položaj muškarca pred koje moderno društvo stavlja, prema njegovom mišljenju, paradoksalne zahteve.

Dnevnik jednog nomada bavi se i univerzalnim temama ljubavi, porodičnim odnosima, kao i pitanjima identiteta i osećanja usamljenosti koja su detaljnije razrađena. Dnevnički i memoarski zapisi otkrivaju protagonistu koji je ,,stanovnik sveta”, ne pripada nigde u potpunosti i pripada svugde pomalo (otud ona odrednica ,,nomad” u naslovu romana). Kao neumorni putnik, narator postavlja pitanje da li je čovekov identitet određen u odnosu na njegovu nacionalnu pripadnost, njegovo poreklo. Iako živi u Norveškoj više od dvadeset godina i čak postaje norveški pisac (izdaje knjigu napisanu izvorno na norveškom jeziku, bez prevodioca), ipak ne oseća da tu u celini pripada – ne raduje se njihovim praznicima, posmatra ih kritički, sa distance, s ironijom se podsmeva prijatelju koji se u potpunosti asimilovao na severnjačko tle… Fluentnost identiteta može se dovesti i u vezu s kompleksnim odnosom naratora/glavnog lika/autora, i šire, odnosom između realnosti i fikcije. Sam autor navodi: ,,Kao da istovremeno živim u različitim svjetovima i nikako da otkrijem koji od njih je ,,pravi”. Koji od tih dvojnika sam stvarni Ja. Ponekad se pitam postojim li uopće osim na stranicama vlastitih knjiga.”

Knjige koje protagonista čita najčešće problematizuju pitanje identieta, emigranske krize i rata, te razmišljajući o njima, glavni junak promišlja vlastiti život. Na kraju romana preovladavaju upravo književni segmenti i memoarski zapisi. Autor se neretko identifikuje ne samo s likovima romana koje čita, već i sa piscima, npr. s Bukovskim, dok Kamov postaje neka vrsta njegovog alter ega.

Jedna od narativnih linija koji je svakako bitna jeste autobiografska nit Sejranovićevog romana. Autor opisuje događaje iz života u Norveškoj, Hrvatskoj i Sloveniji. Ti događaji najčešće podrazumevaju književne manifestacije kojima prisustvuje ili u kojima učestvuje glavni junak, nakon kojih se prepušta različitim uživanjima. Za protagonistu ovakvo ponašanje je neka vrsta eskapizma. Autor se dotiče i ljubavnih veza, ali se na njima ne zadržava, niti ih produbljuje. U stilu Bukovskog, protagonista ne otkriva svoja osećanja: žene s kojima se ,,viđa” marginalne su siluete, ovlaš spomenute. Sejranović, takođe, ne tematizuje ni odnose sa bivšim suprugama, a ni ne produbljuje svoj odnos sa kćerkama. Pišući o kćerkama, autor u stvari piše o svom detinjstvu i odnosu s roditeljima, naglašavajući sterotipni strah – da će postati poput njih. Odnos roditelj : dete neočekivano se otkriva u odnosu protagoniste i njegovog prijatelja Norvežanina – Jana. Predstavljeni kao dve suprotnosti, Jan kao racionalan i uravnotežen, Bekim kao impulsivan i neodgovoran, sačinjavaju takođe tipsku, ali simpatičnu dopunu jedan drugome. Iako se na prvi pogled čini da autor potpuno otvoreno piše o svim segmentima svog života (posebno kada navodi uživanja u alkoholu i/ili drugim opijatima), pažljivijim čitanjem otkriva se da određene elemente ipak cenzuriše.

Roman Bekima Sejranovića Dnevnik jednog nomada zanimljiv je spoj autobiografskih, autorefleksivnih, putopisnih i kritičkih segmenata. Autor se bavi aktuelnim pitanjima, produbljujući ih i pokušavajući da na njih ,,autentično” odgovori. Sejranović se trudi da bude korektan na svim nivoima, uvodeći autocenzuru koja se osim kada je u pitanju prikaz ličnih iskustava, najviše uočava u kritičkim razmatranjima savremene književnosti na prostorima nekadašnje Jugoslavije, u toj meri da njegovi kritički osvrti ponekad izgledaju kao marketing za nova dela kolega pisaca. Iz tog razloga, iako žanrovski i stilski zanimljiv roman, ipak nakon čitanja ostavlja utisak nepotpunosti i nedorečenosti.