Pobunjene čitateljke godinama unazad prate domaću i regionalnu književnu produkciju i intervenišu u javne kulturne politike koje često zanemaruju žensko stvaralaštvo. Odlučile smo da i ove jeseni nastavimo rad na afirmaciji ženskog i ostalih marginalizovanih stvaralaštava, a jedna od ključnih aktivnosti u tom pravcu jeste osnivanje regionalne književne nagrade „Štefica Cvek”.
Osnivanje nagrade podrazumeva istraživanje regionalne književne produkcije i prikupljanje preporuka knjiga od što većeg broja kulturnih radnica i radnika iz zemalja sa BHSC govornog područja – književnica:ka, kritičarki:a, novinarki:a, urednica:ka, i drugih.
Naš fokus biće na proznim ostvarenjima (romani i zbirke kratkih priča) pobunjene književnosti, odnosno književnosti koja se bavi ženskim, feminističkim i kvir temama (ili raznolikim temama pristupa na feministički i kvir način), ali su dobrodošla i dela manjinske, antikolonijalne ili neomarksističke književnosti, kao i dela koja su estetski inovativna.
Konačnu selekciju romana, zbirki priča i drugih proznih formi, Pobunjene čitateljke napraviće na osnovu svog istraživanja i prikupljenih preporuka od koleginica i kolega sa regionalne književne scene.
- „Štefica Cvek” je regionalna nagrada – ove godine pokrivaće BHSC govorno područje i sve prozne knjige koje su objavljene od 1. januara 2021. do 1. decembra 2021;
- nagrada je nekompetitivnog karaktera – ne dodeljujemo jednu nagradu, već izbor knjiga za koje smatramo da su vredne pažnje. Nećemo se unapred ograničavati na određeni broj dela koja ćemo uvrstiti u izbor, već ćemo uvrstiti broj dela za koji budemo smatrale da je adekvatan nakon obavljenog istraživanja i konsultacije sa književnom scenom;
- nagrada je pobunjena – cilj nam je promocija i afirmacija autorki i kvir osoba, koje su još uvek mnogo manje vidljive, prepoznate i nagrađivane grupe od cis muškaraca, iako nećemo isključivati ni cis muškarce, te možemo uvrstiti i određene cis autore koji se svojom književnošću zalažu za progresivne vrednosti
Poslednja faza nagrade „Štefica Cvek” uključuje objavljivanje četvrtog broja biltena Pobunjeno čitam u okviru dnevnog lista „Danas” sredinom januara 2022, koji će biti posvećen izabranim delima, autorkama/ima i srodnim temama.
Odlučile smo da nagradu nazovemo po liku iz romana Dubravke Ugrešić Štefica Cvek u raljama života ne samo zato što je Dubravka Ugrešić prva žena dobitnica NIN-ove nagrade, već zato što je u pitanju klasik jugoslovenske književnosti i neizostavni deo regionalne feminističke lektire. Štefica Cvek odlično analizira kako (pop)kultura i književnost sa stereotipnim viđenjem ženskih likova oblikuje stvarne živote žena. Tako se i danas ženama često nameće izbor da rade u domenu tzv. trivijalne literature i ljubića ili da se bave ostalim žanrovima, ali da njihov rad ne bude (dovoljno) vrednovan od strane književnog mejnstrima. Pobunjene čitateljke se protive ovakvim principima i nagradom „Štefica Cvek” žele da skrenu pažnju na kvalitetna dela ženske i feminističke književnosti.
*
Projekat #Pobunjeno čitam – Verzija 2.0 podržali su USAID, Evropska unija, Nacionalna koalicija za
decentralizaciju i Fondacija Jelena Šantić.